Recensie: De Bijlmerbajes – een bajes zonder tralies

[divider /]

[onethird]
[onethird]

Deze recensie is geschreven door Christiaan Heijerman, student Journalistiek en fervent documentairekijker. Voor meer recensies van Christiaan kunt u op zijn website terecht.

[divider/]
[button14 linktarget=”_blank” url=”https://documentairenet.nl/nieuws/recensies/christiaan-heijerman/” titel=”Meer Recensies van Christiaan Heijerman “]
[button14 linktarget=”_blank” url=”https://documentairenet.nl/nieuws/recensies/” titel=”Overzicht van alle recensies”]
[divider/]
[viceadd300x250]
[/onethird] [twothirds_last]
[inleidingnieuws] Officieel heet het Penitentiaire Inrichting Amsterdam Overamstel, maar in de volksmond staat de gevangenis bekend als ‘de Bijlmerbajes’. De gevangenis is geworden tot een begrip in Nederland, maar gaat sluiten in 2016. Nu is dit al een tijd bekend, maar wie had dat verwacht toen in de jaren ’70 een nieuwe, moderne gevangenis ruimte moest bieden aan honderden gedetineerden? [/inleidingnieuws]

De gevangenis werd gebouwd met een andere insteek dan meestal het geval is. De zachte jaren ’70 hebben hierin een grote rol gespeeld, blijkt uit de documentaire. Verblijfplaatsen waren geen cellen, maar ‘woonvertrekken’. Geen water en brood, maar tafeltennis, klaverjassen en televisie. De Bijlmerbajes werd ontworpen als een soort afkoelplek, waar mensen die niet geschikt waren voor de maatschappij even tot rust konden komen, om later weer via een reclasseringsproject weer onderdeel zouden worden van de maatschappij.

Individuele aandacht werd geschonken aan de gedetineerden en er werd een soort maatschappij in het klein nagespeeld. Gedetineerden waren zelf verantwoordelijk voor het schoonhouden van hun cel en hadden recht op scholing. In de jaren ’70 was het een groot feest in de gevangenis. Anders dan we gewend zijn uit films of series over het gevangenisleven, was het in de Bijlmerbajes prima vertoeven.

De documentaire laat voornamelijk op een goede manier zien hoe groot het verschil is qua opvattingen tussen de jaren ’70 en nu, 2014. De verhalen van ex-gedetineerden en ontspanningsleiders helpen goed dit beeld te visualiseren. Zo wordt bijvoorbeeld verteld over tafeltenniswedstrijden tussen cipier en gevangene en de goede band die na verloop van tijd ontstond tussen bewaarder en gedetineerde. Na een aaneenschakeling van ontsnappingen, eist de politie tralies voor de ramen van de cellen. Op zich geen raar verzoek voor een gevangenis, maar het botste wel met de vrije omgangsnormen en de vrije gedachte die hoorde bij de bajes.

Opgejaagd door bezuinigingen en de steeds harder wordende criminele wereld, veranderde de relatie tussen gedetineerden en personeel gestaag. Ook verdwenen privileges en dagprogramma’s werden ingekort. Het Bijlmerbajes experiment wordt nu, tientallen jaren later, als mislukking gezien. De vraag die blijft spelen is natuurlijk de volgende: moeten criminelen voornamelijk gestraft worden voor hun daden, of is een soort heropvoeding veel waardevoller voor zowel gedetineerde als samenleving. Feit is wel dat wat in de jaren ’70 normaal gevonden werd, nu nooit meer geaccepteerd wordt door de maatschappij.

[two]

[/two] [two_last][button14 linktarget=”_self” url=”https://documentairenet.nl/review/de-bijlmerbajes-een-bajes-zonder-tralies/” titel=”Bekijk de Documentaire”][/two_last]
[/twothirds_last]

[divider /]